به گزارش لایوساینس این بررسی که نتایج آن در جورنال "زیستشناسی معاصر" منتشر شده است، توانایی موشها برای تنظیم قند خون در طول روز متفاوت است. به علاوه به هم ریختن ساعت شبانهروزی که از جمله پیام خواب و بیداری را به بدن میفرستد، باعث میشود چربی بیشتری در بدن این حیوانات تجمع پیدا کند.
این یافتهها میتوانند توضیحدهنده این باشد که چرا کارکنان شیفت شب بیشتر مستعد دچار شدن به دیابت و چاقی هستند.
کارل جانسون، متخصص کرونوبیولوژی (زمانزیستشناسی در دانشگاه وندربیلت) یکی از پژوهشگران میگوید: "به هم خوردن ساعت زیستشناختی باعث آشفتگی در سوخت و ساز میشود که نتیجه آن گرایش به تجمع چربی در بدن است."
چندین بررسی در گذشته نشان دادهاند که کارگران شیفت شب اضافه وزن بیشتری پیدا میکنند و با احتمال بیشتری ممکن است دچار دیابت شوند.
بررسیهای گذشته بر روی موشها (که موجوداتی شبزی هستند) نشان میدهند که اگر این حیوانات فقط در طول روز غذا بخورند، حتی در میزان مشابه دریافت کالری، چربی بیشتری در بدنهایشان جمع میشود. پژوهشگران حدس می زدند که ساعت شبانهروزی نقشی در این پدیده دارد، اما دقیقا معلوم نبود این نقش چگونه اعمال میشود.
جانسون و همکارانش برای روشن کردن این موضوع، چگونگی فرآوری غذا در بدن را در طول یک چرخه 24 ساعته به آزمایش گذاشتند. در طول ساعت روز، که موشها به طور طبیعی چیزی نمیخورند، بدنشان پاسخدهی کمتری به انسولین نشان میداد.
انسولین هورمونی است که به بافتهای بدن امکان میدهد قند را از جریان خون برداردند تا بتوانند برای تولید انرژی از آن استفاده کنند. (قند اضافی که نمیسوزد به چربی تبدیل میشود).
علاوه بر این هنگامی که پژوهشگران با نگهداشتن این موشها در نور قرمز محو در همه روز ساعت شبانهروزی بدن آنها را به هم زدند، این حیوانات نشانههای مقاومت به انسولین را بروز دادند، به این معنا که بافتها به پیام انسولین برای برداشت قند از خون پاسخ نمیداند و چربی بیشتری در بدن آنها ساخته میشد. مقاومت به انسولین در انسانها هم با دیابت و بیماری قلبی ارتباط دارد.
به گفته این پژوهشگران این یافتهها بیانگر آن است که خوردن چاشت در اواخر شب ممکن است اثراتی بدتر از خوردن در ابتدای شب داشته باشد.
کارشناسان میگویند این بررسی برای اولین بار به طور قطعی نشان میدهد که ریتمی شبانهروزی در حساسیت به انسولین در حیوانات و احتمالا در انسانها هم وجود دارد.
از آنجایی که بررسیهای پیشین بیانگر وجود ریتم روزانه در میزان قند خون در انسانها حتی در موارد وارد کردن مداوم وریدی قند بوده است، پژوهشگران از پیش حدس میزدند که حساسیت به انسولین در طول روز بالا و پایین میرود.